روابط عمومی معاونت بهداشت ، فرزند آوری در فرهنگ ایرانی اسلامی ما یک ارزش محسوب می شود ، ارزشی که منطبق بر فطرت و غریزه انسانی است و برای تداوم نسل و بقا ضروری است . در حال حاضر با توجه به صنعتی شدن جوامع پدیده تک فرزندی رو به افزایش است و با توجه به اینکه پدیده تک فرزندی ممکن است مشکلات متعددی برای فرزند ، خانواده و جمعیت داشته باشد ، به سراغ دکتر مهرزاد ناصری مدیرگروه سلامت خانواده و جمعیت رفتیم تا در این خصوص و برنامه هایی که برای مدیریت این پدیده ساماندهی شده بیشتر آشنا شویم . بفرمایید آیا مطالعاتی در زمینه فرزندآوری در ایران انجام شده است و وضعیت ما در این خصوص چگونه است ؟ در بررسی های انجام شده زوج های ایرانی ها تمایل به داشتن بیش از دو فرزند دارند و نتیجه نظرسنجی از زوجینی که 6 – 5 سال از ازدواج آن ها گذشته است نشان می دهد که تمایل به داشتن 2.8 فرزند دارند اما مطابق با آخرین بررسی صورت گرفته ، حدود 19 درصد خانواده های کشور تک فرزند هستند . چه عواملی را در تمایل خانواده ها به داشتن یک فرزند دخیل می دانید ؟ به تاخیر انداختن باروری ، افزایش سن در آقایان و خانم ها که از نظر جسمانی باعث کاهش قدرت باروری می شود ، غفلت از فرزندآوری به موقع و عدم آگاهی از پیامدهای تک فرزندی باعث می شود که خانواده ها نتوانند به تعداد فرزند دلخواه خود دست یابند ، افزایش سن خانم ها باعث کاهش سن باروری موفق می شود ، افزایش سن آقایان نیز باعث کاهش تعداد و کیفیت اسپرم از نظر شکل ، حرکت و قدرت طبیعی می شود همچنین عوامل اجتماعی مانند افزایش تحصیلات و اشتغال زنان احتمال تک فرزندی را افزایش می دهد . چه تصوراتی در خانواده ها موجب ترغیب آن ها به تک فرزندی می شود ؟ زوجین جوان و یا خانواده های دارای یک فرزند گمان می کنند در صورت تک فرزندی ارتباط بهتری با فرزند خود برقرار می کنند ، صمیمیت عمیقی بین فرزند و والدین حس می شود ، کودک دارای اعتماد به نفس بالاتری می شود ، فرزند از توجه کامل و بی وقفه خانواده بهره مند می شود ، دیگر نیازی به رقابت با خواهر و برادر برای جلب توجه والدین نیست و با کسی مقایسه نمی شود ، دریافت امکانات رفاهی بیشتر و دریافت وقت و توجه بیشتر والدین از دیگر تصورات خانواده های تک فرزند است تک فرزندی چه معایبی برای خانواده و جامعه به دنبال دارد ؟ ممکن است کودک احساس کند که تنهااست ، نمی تواند با خواهر یا برادر تعامل داشته باشد ، در خانه ای که زندگی می کند فضای کودکی وجود ندارد ،چون تعداد بزرگسالان از کودکان بیشتر است ، برای بهتر بودن در درس و دیگر فعالیت ها تحت فشار بیشتری از طرف خانواده است ، از آزادی لازم به خاطر دلواپسیهای بیش از حد والدین برخوردار نیست . در جامعه کودکان تک فرزند از اعتماد به نفس کمتری برخوردارند ، ممکن است به دلیل نداشتن خواهر و برادر فرصت تجربه برخی از احساسات و چگونگی کنترل و مدیریت آن ها را نداشته باشد ، ممکن است به دلیل نداشتن خواهر و برادر تمایل بیش از حد به اسباب بازی و حیوانات داشته باشد ، تحمل کمتر و حساسیت بیشتر نسبت به رفتار دیگران دارد ، ممکن است به دلیل ارتباط کمتر با کودکان و تماس بیشتر با بزرگسالان ، مقتضای کودکی خود را بروز ندهند و رفتاری مانند بزرگسالان داشته باشند ، به دلیل خودمحوری سخت تر با دیگران ارتباط برقرار کنند و... ، البته معایب تک فرزندی جامعه را نیز در برمیگیرد ، با رواج تک فرزندی جمعیت کشور روبه پیری می رود و فضای جوانی و شادابی کمتر دیده می شود ، چرخه تولید و اقتصاد جامعه تحت تاثیر قرار می گیرد ، نیروی فعال و پویا در جامعه کمتر دیده می شود و بسیاری موارد دیگر که در سطح وسیع تاثیرگذار است . از آنجایی که یکی از برنامه های مهم گروه سلامت خانواده و جمعیت ، برنامه باروری سالم است بفرمایید در این برنامه چه راهکارهایی برای مقابله با تک فرزندی دیده شده است ؟ مشاوره و آموزش فرزند آوری در خانم های متاهل تک فرزند و بی فرزند ، توانمند سازی پرسنل و ارائه دهندگان خدمت در محیطی ترین واحدهای ارائه خدمت با رویکرد مشاوره فرزندآوری ، توزیع محتوای آموزشی پیامدها و مشکلات تک فرزندی ، برگزاری جلسات آموزشی گروهی و چهره به چهره برای گروه های هدف ، استفاده از ظرفیت سفیران سلامت خانواده و دانشجویی و رابطین بهداشتی در انتقال پیام های بهداشتی از اهم اقدامات این گروه برای کاهش نرخ تک فرزندی است . همچنین در راستای اجرایی کردن هر چه بهتر برنامه ، همایش پیامدهای تک فرزندی بر سلامت خانواده در اسفند ماه سال جاری جهت مدیران ارشد ادارات دولتی استان تهران و مدیران گروه سلامت خانواده دانشگاه های علوم پزشکی کشور و کارشناسان باروری سالم برگزار می شود . هدف از برگزاری این همایش حساس سازی مدیران در سطوح مختلف برنامه ریزی و اجرایی و استفاده ازظرفیت سایر دستگاه ها جهت ارائه راهکارهای عملی بمنظور کاهش تک فرزندی در جامعه می باشد .