مقدمه و معرفی برنامه های گروه مدیریت جوانی جمعیت و سلامت خانواده :

خانواده یکی از اساسی ترین ارکان جامعه محسوب شده و به عنوان یک نهاد، از افراد مختلفی تشکیل گردیده است، خانواده دارای امتیازاتی است که آن را از دیگر نهادها با تشکیلات مشابه مجزا می سازد، یکی از این امتیازات وجود همگونی نسبی در اعضای آن است. این امتیاز در خانواده باعث می شود که اثربخشی فعالیت ها در آن با توجه به ارتباطات ذاتی که در بین اعضای خانواده برقرار است بیشتر و بهتر شود. بنابراین کارآیی برنامه های سلامت که محور توسعه اجتماعی است در محیط خانواده افزایش یافته و موجبات اعتلای جامعه را فراهم می آورد. از همین رو یکی از رویکردهای اصلی نظام سلامت برنامه ریزی مبتنی بر خانواده می باشد.

گروه تخصصی سلامت جمعیت و خانواده طی دو دهه گذشته مهمترین مداخلات را برای ارتقای سلامت مادران و کودکان راهبری نموده و هم اکنون با وظائفی گسترده تر، جمعیت عام و ساختار خانواده را هدف قرار داده و ارتقای سلامت گروه های سنی جامعه را در قالب بسته های خدمات سلامت مدیریت می نماید، بطوریکه با طراحی، سیاستگزاری ، برنامه ریزی و نظارت بر اجرای برنامه های اولویت دار برای گروه های مختلف خاصه گروه های آسیب پذیر جامعه، مادران، نوزادان، کودکان، میانسالان و سالمندان استان این مهم را به انجام میرساند .

در این زمینه طی سال های گذشته، گروه سلامت جمعیت و خانواده معاونت بهداشت به عنوان متولی امر سلامت جمعیت و خانواده با تعیین اولویت های سلامت و توجه به حقوق اساسی کلیه آحاد مردم، از طریق سیاستگزاری و برنامه ریزی با همکاری سایر گروه ها در حوزه سلامت و شبکه های بهداشت و درمان شهرستان های تحت پوشش دانشگاه، سعی در ساماندهی و تامین سلامت خانواده ها را دارد.

رسالت :

حفظ وارتقای سلامت خانواده مبتنی بر گروه های مختلف سنی و گروه های هدف ویژه در کشور

معرفی برنامه های گروه:

سلامت کودکان: 

این برنامه با هدف تامین، حفظ و ارتقاء رشد و تکامل همه جانبه کودکان، کاهش بار بیماریهای اولویت دار و مرگ و میر کودکان، در راستای ارتقاء شاخص توسعه کودکی در سطح کلان در قالب: نظام مدیریت سلامت کودکان، نظام مراقبت مرگ کودکان 1تا 59 ماهه، مراقبت های ادغام یافته کودک سالم ، مراقبت های ادغام یافته کودک بیمار(مانا و کودک پرخطر) ، ترویج تغذیه با شیرمادر ، تکامل دوران ابتدای کودکی(Early Childhood Development) در حال اجرا می باشد.

      اجرای برنامه مراقبت های ادغام یافته کودک سالم به منظور غربالگری کودکان سالم از کودکان به ظاهر سالم یا مستعد به بیماری است در واقع هدف از این برنامه طراحی نظام غربالگری استاندارد مراقبت کودکان صفر تا پنج سال و اجرای آن می باشد.

برنامه مراقبتهای ادغام یافته ناخوشیهای اطفال نیز با هدف ارائه روشهای درمانی استاندارد ، کاهش مصرف داروها (به خصوص آنتی بیوتیکها) در مواقع غیر ضروری و استفاده از روشهای درمانی یکسان برای درمان بیماریهای مشابه، شناسایی کودکان پرخطر و کاهش مرگ ومیر را در پی خواهد داشت.

    برنامه ترویج تغذیه با شیر مادر با هدف تامین وحفظ سلامت جسمی وروانی کودک، ارتقاءرشد وتکامل کودک ، پیشگیری از ابتلا به بیماری های مختلف، کاهش مرگ ومیر شیرخواران، ارضاءنیازهای عاطفی مادر وکودک وارتقاءسطح سلامت آنان ارائه می گردد.

   با انجام نظام مراقبت مرگ کودکان 1-59 ماهه می توان عوامل موثر در مرگ ومیر کودکان را شناخت ومداخله مناسب را طراحی کرد تا با توجه به علت فوت ،راهکارهای مناسب برای پیشگیری از بروز موارد مشابه در سطوح مختلف بیمارستانی ،شهرستانی ودانشگاهی انجام داد.

دوران ابتدای کودکی به طور رایج در برگیرنده دوره ای از زندگی کودک از زمان لقاح و دوره جنینی تا سن 5 سالگی می باشد.ازلحاظ رشد و نمو فیزیکی، اجتماعی، احساسی و عقلانی، دوران ابتدای کودکی زمانی است که از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. هرچه در بدو تولد،از توانایی های مغزی بیشتر استفاده نماید ،اتصالات و سیناپس های(روابط میان سلول های مغز)مغزی کامل تر شده و بیشتر رشد خواهد کرد و توان آموزشی او نیز افزایش خواهد یافت.با توجه به اهمیت تاثیر مداخلات تکاملی برهمه جوانب زندگی کودکان، سرمایه گذاری در این زمینه به نفع سلامت جامعه می باشد.

سلامت مادران:

هدف این برنامه حفظ و ارتقاء سلامت مادر و نوزاد، کاهش بار بیماری و پیشگیری از مرگ های قابل اجتناب در گروه خانم های واجد شرایط بارداری، باردار و پس از زایمان می باشد.

این برنامه شامل 1- مراقبت های معمول و ویژه پیش از بارداری 2- مراقبت های معمول و ویژه دوران بارداری 3- مراقبت های معمول و ویژه پس از زایمان 4- شناسایی، ارجاع و پیگیری مادران نیازمند توجه ویژه/ نیازمند مراقبت ویژه 5- مراقبت های ادغام یافته ایدز و بهداشت باروری 6- کلاس های آمادگی برای زایمان 7- نظام کشوری مراقبت مرگ مادر 8- نظام مراقبت از عوارض شدید ناشی از بارداری و زایمان 9- غربالگری های ترومبوآمبولی – ناهنجاری جنین – کاردیو میو پاتی و ...

 برنامه باروری سالم و جمعیت :

این برنامه شامل ارائه مشاوره های فرزندآوری به گروههای هدف(خانواده های تک فرزند، بی فرزند و ....)،آموزش به خانواده ها و زوجین در آستانه ازدواج با هدف فرزندآوری سالم از طریق مشاوره های بهداشتی، آموزش و مشاوره هنگام ازدواج، شناسایی و ارجاع زوجین نابارور و کاهش سقط القایی می باشد.

 برنامه سلامت میانسالان:

  این برنامه با هدف ارتقاء سلامت زنان و مردان میانسال از طریق اجرای برنامه مراقبت های ادغام یافته سلامت میانسالان ارائه می‌گردد. هدف نهایی برنامه سلامت میانسالان، کاهش مرگ زودهنگام، افزایش امید به زندگی و ارتقاء سطح سلامت زنان و مردان میانسال است که در چارچوب دستیابی به اهداف زیر دنبال می شود:
-کاهش موارد مرگ زودهنگام زنان و مردان میانسال در راستای تعهدات بین المللی و ملی شامل بیماری‌های قلبی عروقی و سرطانهای شایع
- کاهش بار بیماری های شایع زنان و مردان میانسال مانند فشارخون بالا، دیابت، بیماری های عضلانی اسکلتی و اختلالات روانی، بیماری های ویژه دستگاه ادراری تناسلی و موربیدیتی های باروری و یائسگی

 - ارتقاء شیوه زندگی و افزایش کیفیت زندگی زنان و مردان میانسال از طریق کنترل عوامل خطر بیماریها مانند مشکلات تغذیه ای، فعالیت فیزیکی ناکافی، استعمال دخانیات و...
- توانمند سازی زنان و مردان میانسال در راستای افزایش سواد سلامت و تقویت خود مراقبتی

برنامه سلامت سالمندان:

این برنامه در قالب 2 برنامه ارائه می گردد: 1- برنامه مراقبت های ادغام یافته سلامت سالمندان  2-  بهبود شیوه زندگی سالم در دوره سالمندی می باشد.

برنامه سلامت نوزادان :

این برنامه ها با هدف تامین، حفظ و ارتقاء سطح سلامت نوزادان، در 4  بخش اصلی ارائه می گردند:

1-توانمندسازی والدین در مراقبت از نوزاد سالم

2- توانمندسازی والدین در مراقبت از نوزاد نارس و پرخطر در منزل

3-پیشگیری از رتینوپاتی نارسی با پیگیری معاینات رتینوپاتی

4- ترغیب مادران به اهدا شیر مادر به بانک شیر

5-ارائه مراقبتهای ادغام یافته دوران نوزادی

معرفی کارکنان گروه مدیریت جوانی جمعیت و سلامت خانواده